DRIE DINGEN DIE JE WILT WETEN OVER DE NIEUWE DRESSUURPROEVEN PER 1 APRIL 2016
Geplaatst op 18 januari 2016 in Dressuur en KNHS

Op 1 april 2016 gaan de nieuwe dressuur- en menproeven in. De wijzigingen bij de menproeven zijn minder ingrijpend dan bij de dressuurproeven. Logischerwijs roepen vooral de nieuwe dressuurproeven dus vragen op, variërend van “mag je straks zelf weten of je gaat doorzitten of lichtrijden” tot “wordt het groeten afgeschaft?”. Hoog tijd om de drie belangrijkste vragen te beantwoorden: wanneer zijn de nieuwe proeven klaar, wat verandert er en hoe zijn ze tot stand gekomen? Later deze maand komt er ook nog uitleg op de wijzigingen per klasse.

VRAAG 1: WANNEER ZIJN DE NIEUWE PROEVEN KLAAR?

De nieuwe proeven gaan in op 1 april 2016. Ze zijn vanaf 1 maart 2016 beschikbaar in de vorm van het nieuwe dressuurproevenboekje en als app voor iOS- en Android-smartphones. In de loop van maart komen de protocollen ook op www.knhs.nl/dressuurproeven.

KNHS Dressuurproevenboekje
Het nieuwe proevenboekje is rond 1 maart 2016 leverbaar. Bestellen kan voor € 14,95 bij Media Boekservice, levering volgt dan zo spoedig mogelijk. Naast de nieuwe dressuurproeven staat in het boekje extra uitleg over de gevraagde oefeningen, een toelichting op het scala van de africhting en de beoordelingscriteria die vanaf 1 april 2016 door de jury worden gehanteerd.
» Meer informatie over het KNHS Dressuurproevenboekje
» Bestel direct bij Media Boekservice

KNHS Dressuurproeven app
In maart 2016 is de eerste officiële KNHS Dressuurproeven app gereed. De app is ontwikkeld voor iOS- en Android-smartphones en kost € 4,95. In de app staan alle proeven uit het proevenboekje, inclusief videobeelden van de proeven met toelichting van juryleden. De dvd met video’s van de proeven (winkelprijs € 19,95) komt daarmee te vervallen. Met de app kun je bovendien proeven inspreken op het tempo van jouw paard om daarna zonder voorlezer te oefenen. Als bonusmateriaal zijn, exclusief voor KNHS-leden, Tips van de Pro toegevoegd met extra uitleg over gevraagde oefeningen.
» Meer informatie over de KNHS Dressuurproeven app

VRAAG 2: WAT VERANDERT ER AAN DE PROEVEN?

De nieuwe dressuurproeven zijn volledig herschreven om zo een doorlopende lijn in moeilijkheidsgraad te krijgen van F1-proef t/m het hoogste niveau. De sleutelwoorden daarbij zijn ‘harmonie’ en ‘ontspanning’.

Nieuwe klasse BB
Met de nieuwe, niet-verplichte klasse BB is de stap naar de B minder groot. De BB is interessant voor manegeruiters (doorstroom via F-proeven), kinderen (doorstroom via Bixie-proeven), nieuwkomers in de wedstrijdsport en/of ruiters met jonge paarden. Voor de BB zijn twee nieuwe dressuurproeven ontwikkeld, waarbij de beoordeling meer gericht is op de ruiter dan op de combinatie. Zo moet er wel een constante verbinding met de paardenmond zijn, maar hoeft het paard nog niet “aan de teugel” te lopen. In de BB is geen startpas nodig en worden geen winstpunten geregistreerd. Meedoen kan zo vaak je wilt, mits je lid bent van de KNHS.

Lichtrijden en doorzitten
Om de oefeningen (vooral in de lagere klassen) zo goed mogelijk uit te voeren zonder het paard onbedoeld te storen mag de ruiter vaker lichtrijden.
In de BB en B wordt alleen nog maar lichtrijden gevraagd;
In de L mag de ruiter per onderdeel kiezen tussen doorzitten of lichtrijden;
In de M wordt in de hele proef doorzitten gevraagd, maar mogen ruiters in middendraf, uitgestrekte draf en bij het halsstrekken lichtrijden als zij dat willen.

Evenwicht en verzameling
In de nieuwe proeven wordt verzameling pas vanaf de klasse Z gevraagd (dat is nu de klasse M2). Uitgangspunten daarbij zijn:
Klasse B: natuurlijk evenwicht onder de ruiter (mag nog iets op de voorhand);
Klasse L: horizontaal evenwicht;
Klasse M: iets meer gedragen dan horizontaal;
Klasse Z: verzameld evenwicht.
Halsstrekken en überstreichen
Vanaf april zit het halsstrekken in alle proeven t/m de klasse Z2 (dat is nu nog t/m de L2). In de klasse Z2 wordt straks ook het überstreichen in verzamelde galop gevraagd. Deze oefeningen zijn waardevol om de ontspanning en zelfhouding van het paard te beoordelen.
Bij halsstrekken staat de ruiter het paard toe om hoofd en hals geleidelijk naar voren en beneden te brengen, tot ongeveer tussen boeg- en kniehoogte, met het hoofd voor de loodlijn. Het paard volgt de hand van de ruiter. De ruiter mag tijdens het halsstrekken in alle klassen behalve de BB en B zelf kiezen voor lichtrijden of doorzitten (in de BB en B wordt alleen lichtrijden gevraagd).
Bij het überstreichenonderbreekt de ruiter tijdelijk (3 tot 4 galopsprongen) de aanleuning door beide handen ongeveer twee handbreedtes over de manenkam naar voren te doen. De takt, het tempo en de houding van het paard mag hierbij niet veranderen.
Binnenkomen op de AC-lijn
Vanaf 1 april 2016 beginnen alle proeven met binnenkomst op de AC-lijn (in de huidige proeven is dat vanaf de L2). Dit markeert het begin van de proef en geeft, afhankelijk van de graad van africhting, een goed beeld van de rechtgerichtheid van het paard. In de opbouw van de proeven wordt dit onderdeel uitgebouwd van het rijden van een rechte lijn in één gang tot een rechte lijn met een overgang op X.

Halthouden en groeten voor en na de proef
Halthouden en groeten bij aanvang van de proef hoeft vanaf 1 april 2016 pas vanaf de klasse ZZ-Zwaar (dat is nu nog M1). Halthouden en groeten na afloop van de proef wordt in alle proeven gevraagd.

Meer afwisseling en geen verplichte 1e proef van de maand
De nieuwe proeven zijn vloeiender en logischer en daardoor iets korter: niet alle onderdelen per klasse worden in iedere proef gevraagd. In de klasse M wordt bijvoorbeeld 1x schouderbinnenwaarts en 1x travers gevraagd (uiteraard wel met buiging op beide zijden). Verder wisselen de proeven om de twee maanden (nu nog per kwartaal) en verdwijnt de verplichte 1e proef van de maand bij wedstrijden die twee proeven uitschrijven. Je mag dan beide proeven rijden, alleen de 1e proef of juist alleen de 2e proef (twee keer dezelfde proef is nog steeds niet toegestaan). Door het loslaten van de verplichte 1e proef is het bijvoorbeeld ook mogelijk om op selectiewedstrijden en regiokampioenschappen dezelfde proef te rijden als tijdens het KNHS-kampioenschap.

Toelichting op de beoordelingscriteria
In het nieuwe dressuurproevenboekje staat per klasse wat er van jou wordt verwacht bij het uitvoeren van de oefeningen en welke beoordelingscriteria de jury daarbij hanteert. Nieuw is dat de jury vanaf 1 april in alle klassen halve punten mag geven. Om juryleden goed voor te bereiden op de nieuwe proeven zijn er vanaf half februari op 28 locaties in het hele land verplichte bijscholingen.
VRAAG 3: HOE ZIJN DE NIEUWE PROEVEN TOT STAND GEKOMEN?

Om aansluiting te houden op de internationale topsport en de ontwikkelingen rondom paardenwelzijn worden de wedstrijdreglementen en dressuurproeven ieder jaar geëvalueerd en waar nodig aangepast. Bovendien was er behoefte aan betere doorlopende leerlijn van F-proef tot internationale proeven, dat wil zeggen dat de proeven (en daarmee de klassen) beter op elkaar afgestemd zijn. Met dat in het achterhoofd werd al snel duidelijk dat de proeven geheel herschreven moesten worden. Een flinke klus en daarom stelde het dressuurforum een werkgroep samen die het traject van A tot Z heeft begeleid. Deze werkgroep bestaat uit:

Janine van Twist (voorzitter dressuurforum en voorzitter van de werkgroep),
Mariëtte Sanders-van Gansewinkel (technische commissie dressuur),
Jan Peeters (voormalige dressuurproevencommissie)
Cindy Heijligers (lid van het dressuurforum)
Ilze de Meer (lid van het dressuurforum)
Jenny Schreven (lid van het dressuurforum)
Piet Groen (lid van het dressuurforum)
Thea Mandemaker (lid van het dressuurforum)
Het dressuurforum en de werkgroep hebben een intensieve periode achter de rug. In tijdlijn hieronder zie je wat er in de afgelopen periode is gedaan.

Voorjaar 2015: Inventarisatie in de regio
Alle leden van het dressuurforum zijn in hun eigen regio’s begonnen met een evaluatie van de huidige proeven en een inventarisatie van nieuwe wensen en ideeën. Ook zijn de suggesties en vragen die in de loop der tijd bij de KNHS zijn binnengekomen meegenomen. Ook is er vanuit de juryleden een rapport met opmerkingen gekomen. Dit is gecombineerd tot een eindrapport met voorstellen en verbeterpunten vanuit het hele land.

Zomer 2015: De rode draad bepalen
De werkgroep vertaalt de voorstellen uit het rapport naar hoofdlijnen en toetst deze bij juryleden, (top)ruiters, trainers, bondscoaches, juryleden en opleiders. Daarna begint het proces van herschrijven, testen, evalueren en aanpassen van de proeven tot een definitieve versie. Deze fase is in het najaar afgerond.

Najaar en winter 2015: afronden van de proeven en voorbereidingen introductie
De nieuwe dressuurproeven worden in december gefilmd, voorgereden door enthousiaste manegeruiters, een aantal Hippiade-kampioenen van 2015 en natuurlijk verschillende menners. In januari worden de beelden gemonteerd en ingesproken, gaat het nieuwe proevenboekje in productie en wordt hard gewerkt aan de eerste officiële KNHS Dressuurproeven app voor iOS en Android. Streefdatum: 1 maart 2016.